همان گونه که می‌دانیم، ازدواج امری مقدس است که باید با آگاهی کامل طرفین صورت بگیرد تا زوجین بتوانند در کنار هم، زندگی موفقی داشته باشند  . به همین منظور، در زیر برخی از راه کارهای لازم برای انتخاب همسر مناسب، آورده شده است  .

 تهیه‌ فهرست تفاهم 

اگر فهرستی در باره‌ ویژگی‌های همسر دلخواه خود بنویسید و در دسترس‌تان قرار دهید، هدفمند خواهید بود و چنانچه طبیعت بخواهد کنترل فکر و احساس شما را به دست بگیرد و در برابر واقعیت، نابینایتان کند، با آن مقابله خواهید کرد. در این صورت، شانس شما برای یافتن شریکی مطلوب و مناسب که با او بتوانید چراغ زندگی خود را روشن کنید و تا ابد غرق در شادی و سعادت شوید، افزایش می‌یابد  .

هر چه این فهرست را عینی‌تر، دقیق‌تر و مشخص‌تر تهیه کنید، در تعیین اینکه آیا در رابطه‌ صحیحی هستید یا خیر، مفیدتر و موثرتر خواهد بود.

بنابراین، مهم است از کسی که می‌خواهید به عنوان همسر انتخاب کنید، تصوری داشته باشید. در این زمینه با توجه به ویژگی‌های مورد نظرتان، می‌توانید هر کدام را که می‌خواهید، انتخاب کنید و یا کیفیت‌های دیگری را به این مجموعه اضافه نمایید. آن گاه آنها را با توجه به آنچه برای شما مهم است، اولویت‌بندی کنید، به‌طوری که بدانید کدامیک برای شما اهمیت بیشتری دارد. در پایان، باید بتوانید تصویر ایده‌آلی از کسی که می خواهید بقیه‌ زندگی خود را با او بگذرانید، داشته باشید.

برای شروع، کاغذی بردارید و ویژگی‌های همسر ایده‌آل خود را یادداشت کنید برای این منظور، کافی است تمام فضایل، ارزش‌ها، خصلت‌ها و ویژگی‌های شخصیتی همسر مورد نظر خود را قید کنید. سعی کنید این فهرست تا حد ممکن، دقیق و جامع باشد.

هر چه این فهرست را عینی‌تر، دقیق‌تر و مشخص‌تر تهیه کنید، در تعیین اینکه آیا در رابطه‌ صحیحی هستید یا خیر، مفیدتر و موثرتر خواهد بود. از طرفی، هرچه از همسر ایده‌آل خود تصویر روشن‌تری داشته باشید، در یافتن همسر موردعلاقه‌تان، موفق‌تر می‌شوید.

با تهیه‌ «فهرست تفاهم»، چیزهای زیادی راجع به خودتان خواهید آموخت. بعد از آنکه آن را نوشتید، دوباره آن را بخوانید و سوال‌های زیر را از خود بپرسید:

- چه تعداد از این ویژگی‌ها را دارا هستم؟

- چه تعداد از این ویژگی‌ها را آرزو دارم که داشته باشم؟

ممکن است تعجب کنید که فهرست تفاهم شما، نه تنها همسر ایده‌آل‌تان را توصیف می‌کند، بلکه تصویر آرمانی شما از خودتان یا به عبارتی، خود ایده‌آلی شما را نیز به تصویر می‌کشد

 لزوم گفتمان

شما با استفاده از گفت‌وگو می‌توانید از روحیات و شخصیت همسر آینده‌تان، شناخت بهتری کسب نمایید. در این گونه گفت‌وگوها هر یک از هر طرف، صادقانه به معرفی خود و بیان ویژگی‌های اصلی خویش می‌پردازد و خواسته‌هایش را از طرف مقابل و زندگی مشترک با او بیان می کند. همچنین روشی که شخص می‌خواهد در زندگی مشترک در پیش گیرد و شرایط موجود او، از مسائلی است که در این گونه گفت و گوها، مطرح می‌شود.

در این گونه گفت و گو‌ها به عنوان نمونه، می‌توان درباره‌ محورهای زیر به تبادل نظر پرداخت:

- مدیریت خانواده و نقش زن و مرد

- شرایط مادی زندگی

- روش‌های حل اختلاف و تبادل‌نظر در زندگی مشترک

- رفت و آمدهای و معاشرت‌ها

- و مسائل دیگر که مورد علاقه و شاید تاکید هر یک از دو طرف است

اگر هر یک از دو طرف، شرط‌ هایی درباره‌ی زندگی مشترک دارد، باید به روشنی مطرح سازد. هم‌چنین وجود هر گونه عیب یا معلولیت جسمانی و ابتلا به هر گونه بیماری جسمانی یا روانی مهم، یا طرف مقابل، در میان گذاشته شود. البته ذکر عیب‌های جزئی که اغلب اهمیت چندانی در روابط زناشویی ندارد، ضروری نیست. اگر پس از این گفت‌و گوها و تعیین شرط‌ ها، دو طرف به توافق برسند، در آینده با مشکلات کمتری روبه رو می‌شوند.

فهرست تفاهم شما، نه تنها همسر ایده‌آل‌تان را توصیف می‌کند، بلکه تصویر آرمانی شما از خودتان یا به عبارتی، خود ایده‌آلی شما را نیز به تصویر می‌کشد

 نقش و اهمیت مشاوره

از آن جایی که پیوند زناشویی، پیوندی آسمانی است، باید پیش از انجام آن، تمامی زوایا و جوانب آن را در نظر گرفت که تا حد امکان، این پیوند، پیوندی صحیح و سالم باشد و از هر گونه آسیبی مصون بماند تا به این ترتیب، پایه‌های کانون خانواده که مهم‌ترین و اساسی‌ترین واحد اجتماع است، تقویت شود و همچنان سالم و مستحکم باقی بماند.

پیوند زناشویی را از جهاتی می‌توان مشابه پیوند بین دو گیاه دانست. هر باغبانی به خوبی می‌داند که هر گیاهی را نمی‌توان به هر گیاهی پیوند زد. هدف از پیوند گیاهان، رسیدن به میوه‌‌ بهتر و بیشتر در ریشه‌ای محکم ‌تر است. پس دو گیاهی به یکدیگر پیوند زده می‌شوند که ضمن داشتن تشابه ساختمانی، خصوصیات ویژه‌ای نیز داشته باشند، برای نمونه یکی میوه‌ بهتری بدهد و دیگری از ریشه، تنه و شاخ و برگ بیشتری برخوردار باشد تا با انجام عمل پیوند، درخت تنومندتر و پربارتر حاصل شود.

«زناشویی در حقیقت پیوندی است که از درختی به درخت دیگر می‌زنند، اگر خوب گرفت، هر دو بارور می‌شوند و اگر بد شد، هر دو خشک می‌شوند.»

در انتخاب همسر، بایستی هدف، انتخاب یک «همسر» به تمام معنی کلمه باشد یعنی انتخاب یک همراه، همدم، همدل، هم‌قدم، هم‌فکر و هم‌دوش که بتواند مسیر رشد و تعالی را در کنار و هم‌ گام و همراه با همسرش بپیماید. آنان باید به تنهایی نیز این توانایی را داشته باشند که در غیاب دیگری، کانون خانواده را گرم و روشن نگه داشته و از آن پاسداری نمایند. ضمن آنکه باید بتوانند در آینده، نقش پدر و یا مادری لایق و مهربان را نیز ایفا نمایند.

پس بایستی قبل از انجام هر گونه اقدامی در مورد ازدواج، تمامی جوانب و پیامدهای این پیوند در نظر گرفته شود و از سهل‌انگاری خودداری شود. در ضمن، باید دانست که در جامعه‌ ما وقتی دو نفر با یکدیگر پیوند برقرار می‌کنند، تنها آنان نیستند که با یکدیگر پیوند برقرار می‌کنند! بنابراین نباید طرفین به صرف اینکه یکدیگر را دوست دارند، چشمشان را به روی ناهماهنگی‌ها و مشکل‌ها و کاستی‌های دو خانواده ببندند زیرا خواه ناخواه دود آن، دیر یا زود، به چشم هر دوی آنان و خانواده‌های‌شان خواهد رفت که آنگاه دیگر خیلی دیر خواهد بود.

جهت پیش‌گیری از این گونه مشکل‌ها و مشخص نمودن میزان هماهنگی و نزدیکی بین دو زوج و میزان موفقیت پیوند ازدواج آنان، مراجعه به یک مشاور با تجربه در امر مشاوره‌ ازدواج، می‌تواند جلوی بسیاری از این مشکلات را بگیرد. با مشاوره، میزان هماهنگی دیدگاه‌های دو طرف (در زمینه‌های زیستی، روانی، اجتماعی، شخصیتی، رفتاری، فرهنگی، اقتصادی، اعتقادی، جغرافیایی، خانوادگی، فردی و...) روشن شده و با دیدی باز و با علم و اطلاع کافی از تمام جوانب موضوع، پیوند زناشویی خود را منعقد می‌نمایند. به این ترتیب، از بسیاری مشکل‌ها و عواقب جبران ناپذیری که در اثر عدم رعایت این نکته‌ها، گریبان گیرشان خواهد شد، مصون خواهند ماند